Fikri Çıktı 12’yi oluşturan ortak makalenin başlığı “Cinsiyet Hedeflerinin Ulusal Spor Federasyonlarının Kurul Çeşitliliği Üzerindeki Etkilerinin Ülkeler Arası Analizi”dir. Makalenin amacı, örgütlerin yönetim kurullarında toplumsal cinsiyet eşitliğini teşvik etmek için mevcut araçların etkinliğine ilişkin bilimsel tartışmaya katkıda bulunmak ve aynı zamanda bu tartışmayı spor federasyonları dünyasında bağlamsallaştırmaktır. Literatürde kadın varlığını destekleyen iki politika bir süredir yer almaktadır. Bunlar; bir yandan zorunlu cinsiyet kotalarının getirilmesi, diğer yandan da gönüllü olarak ulaşılacak kadın varlığı hedeflerinin uygulanmasıdır.
Literatür her iki önlemi savunmakla birlikte karşı da çıkmaktadır. Ancak bu tartışma her ikisi de zaten uygulanmış olmasına rağmen, spor dünyasında hiçbir zaman ele alınmamıştır. Bazı ülkeler aslında USF’ler için zorunlu cinsiyet kotalarını denemektedirler. Öte yandan Uluslararası Olimpiyat Komitesi, 2000 yılından bu yana USF’ler için cinsiyet hedeflerini dünya çapında oldukça hayal kırıklığı yaratan sonuçlarla ortaya koymuştur.
Makale, GESPORT projesine katılan beş ülkedeki –BK, İtalya, İspanya, Portekiz ve Türkiye- USF’lerin, Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından 2000 yılında önerilen en az %20 kadın yöneticiye sahip olma hedefine ne ölçüde uyduğunu tespit etmeye de yöneliktir. USF’lerin yönetim kurullarındaki kadın yüzdesi ile kurulun büyüklüğü, federasyonun yaşı ve menşei ülkenin başarısında bir rol oynamış olabileceği de araştırılmıştır. Araştırmada ilk iki değişken seçilmiştir çünkü kurumsal yönetim organlarındaki cinsiyet çeşitliliği ile ilgili literatür genellikle onlarla bağlantıları tanımlamaktadır. Üçüncü değişken, federasyonların ülkeye özgü farklılıklarını bir araya getirme işlevine sahiptir. Bu amaçla, 297 USF –bu rakan beş ülkenin federasyonlarının neredeyse tamamına eşittir- örneklemine ikili lojistik regresyon uygulanmıştır. Bu çalışma için kullanılan veriler 2018 yılında federasyonların internet sitelerinden toplanmıştır ve veri tabanı 1’in bir parçasıdır.
Daha önceki çalışmalarda da yer aldığı üzere bu araştırma, Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından belirlenen hedefe örneklemin sadece %45,1’inin erişmesinden dolayı genel olarak ulaşılmadığını doğrulamaktadır. Ayrıca federasyonun yaşı önemsiz olmakla birlikte, federasyonun büyüklüğü ve bunun İtalya, Portekiz veya Türkiye’deki bir federasyonu olması, hedefin gerçekleşme olasılığını olumsuz olarak göstermektedir. Çünkü söz konusu üç ülkenin İspanya ve BK’den farklı olarak, incelenen dönemde herhangi bir cinsiyet kotası yoktur. Bu sonuç, cinsiyet eşitliğini teşvik etmek için iki önlemin ortak kullanımını yansımaktadır.
Bu çalışmanın temel anlamı, eğer amaç sporun yönetim organlarında cinsiyet çeşitliliğini teşvik etmek ise Uluslararası Olimpiyat Komitesi gibi yetkili bir organ tarafından önerilse dahi basit hedef belirlemenin etkili olmadığıdır. Çalışma, en azından uluslararası spor yönetim sistemi bağlamında kurullardaki kadınların yüzdesini artırmak için iki düzenleyici müdahale biçiminin tamamlayıcı bir şekilde kullanılması ihtimalini teşvik eden, kotaya karşı hedef tartışmasına meydan okumaktadır. Spor yönetimindeki cinsiyet sorunu, farklı ulusal ve uluslararası kurumsal seviyeleri kapsayan ve her ikisini birleştiren, öz düzenleme ve zorlama üzerindeki baskıyı bir araya getiren çeşitli düzenleyici müdahalelerin bir mimarisini gerektirmektedir.
Bu makalenin ön baskı sürümü Zenodo, ResearchGate ve proje web sitesinden indirilebilir.
Cinsiyet hedeflerinin ulusal spor federasyonlarının yönetim kurullarının çeşitliliği üzerindeki etkilerinin ülkeler arası analizi. DOI: 10.5281/zenodo.6851273