Bu makale, GESPORT projesine dahil beş ülkenin (Birleşik Krallık, İtalya, İspanya, Portekiz ve Türkiye) USF’lerindeki başkan rolündeki kadınların mevcudiyetini karşılaştırmaktadır. Ayrıca federasyonların bazı örgütsel değişkenlerinin, özellikle federasyon yönetim kurulunun büyüklüğünün, kurulda var olan cinsiyet çeşitliliğinin derecesinin ve federasyonun kuruluş yılının bir kadının USF başkanlığında bulunma olasılığı üzerinde herhangi bir etki yapıp yapmadığını da araştırmayı amaçlamaktadır. Bu nedenle makale, tanımlayıcı amaçlara ek olarak, örgütsel yönlerin olup olmadığını doğrulayarak sporda kadın liderliğini teşvik eden faktörlerin bilgisine katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.
Uluslararası alanda spor federasyonlarının çok az sayıda kadın başkanının bulunduğu görüşünden yola çıkarak makale, incelenen beş ülkenin USF’lerinde kaç kadın başkanın bulunduğunu açıkladıktan sonra, bazı değişkenlerin kadın başkan olma olasılığını etkileyip etkilemediğini araştırmaktadır. Bu üç değişken federasyonların bazı örgütsel yönleriyle ilgilidir. Özellikle sosyolojik (spor kurulunda cinsiyet çeşitliliği), demografik (federasyonun doğum tarihi) ve yönetim değişkeni (federasyon yönetim kurulunun büyüklüğü) dikkate alınmaktadır.
Bu seçimin nedeni, bu değişkenlerin literatürde zaten farklı organizasyon türlerinde ve spor da dahil olmak üzere farklı sektörlerde üst sıralarda yer alan kadınların varlığı ile ilişkili olmasından kaynaklanmaktadır. Bahsedilen değişkenlerin etkisini değerlendirmek için, beş ülkenin federasyonlarının neredeyse tamamı olan 297 USF’den oluşan örnekleme lojistik regresyon analizi uygulanmıştır. Örneklem BK’de 58 (%19,5), İtalya’da 55 (%18,5), İspanya’da 66 (%22,2), Portekiz’de 56 (%18,9) ve Türkiye’de 62 federasyona (%20,9) eşdeğerdir. Federasyonlara ait veriler, federasyonların resmi web sitelerinde bulunan bilgilere dayalı olarak Mart ve Kasım 2018 arasında oluşturulan ilk veri tabanından alınmıştır.
Analiz, söz konusu dönemde bir kadının başkan olduğu federasyonların az olduğunu ve örneklemin ortalama %0,07’sini temsil ettiğini doğrulamaktadır. En fazla kadın başkana sahip ülke, 13 kadın başkana sahip BK’dir. Üç kadın başkan ile İspanya ve Türkiye, BK’yi takip etmektedir. Portekiz’in iki kadın başkanı (%9,1) ve İtalya’nın sadece bir kadın başkanı (%4,5) vardı. Ana bulgu yönetim kurulunun büyüklüğünün, spor kurulunun cinsiyet çeşitliliğinin ve organizasyonun yaşının, federasyonlarda başkanın cinsiyeti üzerinde önemli bir etkisinin olmamasına yöneliktir. Ayrıca İtalya, Portekiz veya İspanya’da olmak ve BK’yi referans almak yönetim kurulu başkanı olarak bir kadın olma ihtimalini olumsuz etkilemektedir.
Çalışma, hem toplumsal cinsiyet odaklı literatüre hem de politika yapıcılar için önemli bir bilgi tabanının oluşturulmasına ciddi ölçüde katkıda bulunmaktadır. Literatüre yapılan katkıya gelince, ikincisinin her zaman spor dışındaki bağlamlarda olmak üzere ele alınan üç değişkenin bir şekilde liderlik pozisyonlarının cinsiyetini etkilediğine dikkat edilmelidir. Çalışmamız bunun yerine, spor federasyonlarında etki yaratmadıklarını ve ikincisinin diğer organizasyon türlerine kıyasla kendine özgü özelliklere sahip olduğunu vurgulamaktadır.
Benzer sonuç, politika yapıcıların spor sektöründe diğer sektörlere göre daha radikal cinsiyet politikaları benimsediklerini göstermektedir. İlgili sonuç, bu tür bir spor organizasyonunda başkanlığın açıkça erkeklikle bağlantılı diğer örgütsel bağlamlarda olduğundan daha güçlü bir sembolik anlama sahip olduğunun yansımasından kaynaklanmaktadır. Her şeyden önce, federasyon yönetim kurulu içinde cinsiyet çeşitliliği ile anlamlı bir ilişki bulunamamış olması, bir kadın yöneticinin toplumsal temsilinin, bir kadın federasyon başkanınınkinden farklı olduğunu göstermektedir. Dolayısıyla federasyon yönetim kurulunda kadın bulunmasının nedenleri, başkan olarak kadın bulunmasının sebeplerinden önemli ölçüde farklıdır. Bu makalenin bir ön baskı sürümü Zenodo’dan ve proje web sitesinden indirilebilir.
Makale referansı:
Avrupa Ulusal Spor Federasyonları Kurullarında Kadın Yöneticiler: Karşılaştırmalı Bir Çalışma. DOI: 10.5281/zenodo.6834672 Buradan indirilebilir: